Gurur ve Önyargı: Değişen Çağlarda Değişmeyen Duygular

Gurur ve Önyargı:

Değişen Çağlarda Değişmeyen Duygular

Yazılmasının üzerinden iki asır geçmesine rağmen Jane Austen’ın Gurur ve Önyargı’sı hala konuşulmaya devam ediyor. Tekrar tekrar okunuyor, sosyal medyada alıntılanıyor, dizi ve film uyarlamalarıyla yeniden hayat buluyor. Değişen zamana ve coğrafyalara karşın Elizabeth Bennet ve Bay Darcy, popüler kültürde günümüz figürleri kadar yer bulmaya devam ediyorlar. Peki Gurur ve Önyargı, onca yıl geçmesine rağmen nasıl oldu da bu kadar “bugün gibi” kalabildi?

Jane Austen, Gurur ve Önyargı’da 19. yüzyıl İngiltere’sinde yaşayan orta sınıf ve soyluların hayatını bir aşk hikâyesi ekseninde bize sunar. Dönemin yaşantısı, farklı karakterler yardımıyla anlatılırken özellikle Elizabeth Bennet, döneminin ötesinde bir karakter olma özelliği taşır. Kitaplarda kadın karakterlerin evlilikle sınırlı tutulduğu bir çağda Jane Austen; Elizabeth’i zeki, bağımsız, ne istediğini bilen bir karakter şeklinde kurgulayarak bir yeniliği başlatmıştır.

Onlarca kez film ve diziye uyarlanan romanın günümüzde de popüler olmasında hiç şüphesiz 2005 yapımı Aşk ve Gurur filminin payı büyüktür. İngiliz kır evleri, dönemin kostümleri, doğal manzaralar gibi estetik unsurlar kitabı en güzel şekilde yansıtmıştır. Jane Austen’ın 21 yaşında belki de çok fazla okuyucuya ulaşmayacağını düşünerek yazdığı romanı, modern izleyiciyle buluşturarak koca bir neslin zihninde ikonik bir dönem filmi olarak yer etmiştir.

İki yüz yıl önce yazılmış bir romanın etkilerinin hâlâ bu kadar canlı hissedilmesi, duyguların zamana ait olmadığını kanıtlıyor. Gurur ve Önyargı, 21. yüzyıl insanının hâlâ çözmekte zorlandığı şeylerden bahseder aslında: Kalbini mi beynini mi dinleyeceğini bilmemek, sevilmek için kendinden ödün vermemek, toplumun beklentileriyle kendi beklentilerin arasında kalmak… Jane Austen; 21 yaşında yazdığı bu romanla yalnızca kendi döneminin kadınlarına değil, bugün 20’li yaşlarını anlamaya çalışan tüm kadınlara dokunur. Bu yüzden Gurur ve Önyargı, geçmişe ait bir hikâye olmaktan çıkıp bugünün duygularına dokunan bir klasik olarak yaşamaya devam etmektedir.

Esma Nur MÜCEVHER

Öte yandan Bay Darcy ise başlangıçta duygularını göstermeyen, kibirli, soylu bir karakter olarak resmedilir. Elizabeth’e karşı ördüğü duvar sadece kişisel bir kibirden değil, sınıf farkındandır. Ancak Elizabeth’le her karşılaşması onu duvarlarını ve ön yargılarını yıkmaya bir adım daha yaklaştırır ve Elizabeth, onun kendi hatalarını anlayarak değişmesindeki ana neden olur. Jane Austen, Darcy’nin dönüşümünü aşk için değişen erkek klişesinden çok daha derin bir yere konumlandırarak onun karakter gelişimini okura yansıtmıştır.

Gurur ve Önyargı, romantik bir hikâye üzerinden ilerlese de satır aralarında farklı konulara dikkat çeker. Jane Austen; kadınların toplumdaki görünürlüğünün evlilik ile sınırlandırılması, sınıf farkından doğan anlaşmazlıklar, aile dinamiklerinin bireyler üzerindeki baskısı gibi konulara da dikkat çeker. Elizabeth ve Darcy’nin karşılıklı anlayışa dayanan ilişkisi ile dönemin toplumunda neredeyse imkânsız olan bir evlilik resmi çizerek idealin aslında ne olması gerektiğini gösterir.